این کتاب به بررسی باورهای نادرست رایج در روانشناسی میپردازد که در بین عموم مردم رواج یافتهاند، اما از نظر علمی نادرست هستند. در ادامه به بررسی این کتاب میپردازیم:
1. انسان فقط از ۱۰ درصد مغزش استفاده میکند
این یکی از مشهورترین افسانههای روانشناسی است. پژوهشهای علوم اعصاب نشان دادهاند که تقریباً همه بخشهای مغز در فعالیتهای مختلف نقش دارند. حتی در زمان استراحت، مناطق گستردهای از مغز فعال هستند. این افسانه پایه علمی ندارد و گمراهکننده است.
2. افراد راستمغز یا چپمغز هستند
برخی افراد تصور میکنند چپمغزها منطقی و راستمغزها خلاقاند. اگرچه برخی عملکردهای مغزی در نیمکرهها متمرکزند، اما مغز بهصورت یکپارچه کار میکند. تقسیم افراد به چپمغز یا راستمغز دقیق و علمی نیست. این دستهبندی بیشتر در فرهنگ عامه رواج یافته تا در علم.
3. خواب دیدن همیشه معنای پنهان دارد
بسیاری فکر میکنند که خوابها نمادهایی از خواستههای سرکوبشدهاند، نظری که فروید مطرح کرد. اما شواهد علمی برای این دیدگاه اندکاند. خواب دیدن بیشتر نتیجهی فعالیت تصادفی مغز در هنگام خواب REM است. خوابها همیشه معنای مشخص و نهفته ندارند.
4. افراد با سبکهای یادگیری متفاوتی (شنیداری، دیداری، حرکتی) یاد میگیرند
با اینکه این ایده بین معلمان و والدین محبوب است، شواهد محکمی برای آن وجود ندارد. تحقیقات نشان میدهند که تطبیق آموزش با «سبک یادگیری» افراد تأثیر قابلتوجهی بر یادگیری ندارد. بیشتر افراد از ترکیب شیوههای مختلف سود میبرند. این افسانه میتواند آموزش را محدود کند.
5. هیپنوتیزم میتواند خاطرات فراموششده را بازیابی کند
این تصور غلط منجر به سوءاستفادههایی در درمان و حتی دادگاهها شده است. در حالی که هیپنوتیزم میتواند احساس اطمینان به خاطرات را افزایش دهد، اما دقت آن را تضمین نمیکند. گاهی افراد خاطرات نادرست یا ساختگی را در این وضعیت به خاطر میآورند. حافظه انسان انعطافپذیر و آسیبپذیر است.
6. دروغگوها از تماس چشمی اجتناب میکنند
این باور دروغین باعث سوءتفاهمهای زیادی شده است. مطالعات نشان میدهند که برخی دروغگوها حتی بیشتر از معمول به چشمان دیگران نگاه میکنند تا قانعکنندهتر به نظر برسند. زبان بدن بهتنهایی معیار مطمئنی برای تشخیص دروغ نیست. دروغسنجی علمی به ابزارهای دقیقتری نیاز دارد.
7. اعتماد به نفس بالا باعث موفقیت میشود
گرچه اعتماد به نفس مهم است، اما بهتنهایی تضمینکننده موفقیت نیست. بسیاری از افراد موفق اعتماد به نفس متوسط یا حتی پایین دارند. بیش از حد بالا بودن اعتماد به نفس میتواند منجر به خودفریبی یا تصمیمات نادرست شود. موفقیت نتیجه ترکیبی از توانایی، تلاش و موقعیت است.
8. افسردگی همیشه نتیجه رویدادهای منفی زندگی است
گرچه عوامل محیطی نقش دارند، اما افسردگی اغلب دلایل زیستی و ژنتیکی هم دارد. برخی افراد بدون دلیل مشخص دچار افسردگی میشوند. این اختلال میتواند در مغز ریشه داشته باشد، نه فقط در اتفاقات زندگی. درک علمی افسردگی کمک به درمان دقیقتر آن میکند.